AKTUALNOŚCI AKTUALNOŚCI

Powrót

ABY PRZESZŁOŚĆ MIAŁA PRZYSZŁOŚĆ

ABY PRZESZŁOŚĆ MIAŁA PRZYSZŁOŚĆ

Nadleśnictwo Syców zrewitalizowało zabytkowy obelisk w dawnej wsi Stary Tabor. Jaka historia kryje się za tym miejscem?

Kamienny obelisk z wyrytym napisem STARÝ TÁBOR 1775-1885 znajduje się w nieopodal leśniczówki w Czerminie.  Miejsce to związane jest z emigracją do Polski ludności czeskiej wyznania taboryckiego w XVIII wieku, kiedy Śląsk został przyłączony do Królestwa Prus. 

Pierwsze próby sprowadzania uchodźców w okolice Sycowa podjął hrabia Reichenbach z Goszcza już w 1743 roku. Niestety 3 lata później, z pierwotnych 202 osób zostało tylko 7 co było spowodowane niesprzyjającymi warunkami pracy oraz wrogością ze strony luteranów. W kolejnych latach pomocną dłoń wyciągnął do czechów Fryderyk Wielki, który zainicjował tzw. 'kolonizację fryderycjańską'. W 1749 roku Wencelaus Blanisky pisze w jednym z listów: 

"... ci Czesi dotarli do samego Naszego Króla i najbardziej prosili o bezpieczne miejsce do życia na Królewskich Ziemiach Pruskich . I otrzymali od króla tyle ziemi, ile potrzeba. Ziemia ta znajduje się na Pohlnische Gräntze, 2 godziny drogi od miasta Wartenberg i w hrabstwie o tej nazwie, które dawniej należało do hrabiów Dohna, następnie do hrabiów Biron i księcia Kurlandii, ale kilka lat temu należało do Naszego Króla ... ponadto nasz najbardziej życzliwy Król daje im za darmo tyle drewna budowlanego, ile potrzebują, i łaskawie zwolnił te rodziny w tych miejscowościach ze wszystkich podatków przez dziesięć lat"

Konsekwencją tego było przybycie na Śląsk ponad 25 000 czechów. Wkrótce na mapach Królestwa pojawiły się czeskie osady, m.in. Husinec, Poděbrady Bedřichův Hradec, Lubín oraz nasze sycowskie - m.in. Tábor,  Žižka i Tschermin

Plan Taboru Wielkiego z 1945 roku.

2 kolonie zostały założone w 1749 roku przez czechów z Husińca. Nazwa 'Tábor' (później Groß Friedrichs-Tabor)  to odpowiednik miejscowości w Czechach skąd wywodził się ruch husycki natomiast 'Žižka' (później Klein Friedrichs-Tabor) od nazwiska husyckiego generała. Znajdowały się one w środku lasu z dala od większych miast.

W 1877 roku książe Biron postanowił sprzedać las, w którym mieściła się kolonia. Rozpoczął więc przesiedlenie na nowy obszar, który ostatecznie pozostał pod jedną nazwą Groß Friedrichs-Tabor. Miejsce po starej koloni zostało zalesione. Trzecia kolonia - Tschermin - powstała w 1759 roku.

Grafika przedstawiająca nowy i dawny kościół.

Daty 1775 - 1885 wyryte w kamieniu upamiętniają budowę świątyń. W 1775 roku powstał drewniany kościół w pierwotnym położeniu kolonii. W 1885 roku, po przesiedleniu, w nowej lokalizacji, czesi postawili murowany kościół, plebanię oraz szkołę. Obelisk stanął w miejscu ołtarza dawnej świątyni. 

 

Odnowione miejsce pamięci z obeliskiem.

Źródło:

Krzysztof Gawliczek: Historia mniejszości czeskiej na ziemiach polskich oraz różnice w interpretacji wzajemnej historii między Polakami a Czechami. W: Czesi. Lech M. Nijakowski (red.). Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2012, s. 16, seria: Mniejszości Narodowe i Etniczne w Polsce. ISBN 978-83-7666-142-1.

Groß Friedrichs-Tabor, most z Hussinetz do Zelow autor: Carsten Iwan, Niemcy 

Dipl.-Ing. Marek J. Battek, Polen Dějiny název lokalit s českim obyvatelstvem v Polsku (Die landeskundlichen Namen in der Tradition der Böhmischen Brüder in Schlesien)