AKTUALNOŚCI
Cis pospolity
Cis pospolity
Już blisko 20 lat produkujemy sadzonki cisa pospolitego w naszym Arboretum, które wprowadzane są do środowiska przyrodniczego.
Od 2006 roku Arboretum Leśne realizuje „Program Ochrony i Restytucji Cisa Pospolitego (Taxus baccata L.) w Polsce”, wprowadzony na podstawie Zarządzenia nr 29, z dnia 30.06.2006 r. Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych, w którym to Arboretum Leśne im. prof. Stefana Białoboka w Nadleśnictwie Syców zostało wytypowane jako ośrodek do produkcji sadzonek cisa pospolitego (jeden z kilku w Polsce).
Pod koniec 2022 roku w audycji Radia Poznań "Drzwi do lasu" leśniczy Arboretum Leśnego opowiedział o naszej działalności w związku z produkcją cisa pospolitego. Zachęcamy do wysłuchania:
Mała dawka informacji o samym gatunku:
Cis pospolity (Taxus baccata L.) dorasta do wysokości 20 m przyjmując formę krzewiastą. Posiada czerwonobrązową, gładką korę, łuszczącą się cienkimi płatami. Igły cisa są miękkie i płaskie, osadzone na bardzo krótkim ogonku. Małe czarne nasiona otoczone są kubkowatą, jaskrawoczerwoną osnówką rzucają się w oczy. Wszystkie części cisa za wyjątkiem mięsistych, jaskrawoczerwonych osnówek nasion, wykazują silne właściwości trujące. Jest to związane z dużą zawartością toksycznego alkaloidu o nazwie taksyna. Aktualnie objęty częściową ochroną gatunkową.
Cis pospolity jest drzewem cenionym już od wieków. Jest gatunkiem najwcześniej objętym ochroną w Polsce. Już w 1423 roku Król Władysław Jagiełło na mocy statutu warckiego ustanowił ochronę tego niezwykłego drzewa:
„Jeśliby kto wszedłszy w las, drzewa które znajdują się być wielkiej ceny jako jest cis albo im podobne podrąbał, tedy może być przez Pana albo dziedzica pojman, a na rękojemstwo tym którzy oń prosić będą ma być dan. Tym że obyczajem w gajach gdzie mało lasów ma być zachowane”
Cisy słyną z długowieczności. Mogą one żyć nawet znacznie ponad 2000 lat(!), co daje im zdecydowanie pierwsze miejsce wśród wszystkich europejskich drzew. W Polsce najstarszy jest cis Henrykowski w Henrykowie Lubańskim na Dolnym Śląsku. Jego wiek ocenia się na około 1200 - 1300 lat.
Cis pospolity jest najbardziej cieniolubnym gatunkiem ze wszystkich polskich drzew, a jego drewno ma szczególne właściwości. Jest mocne, ale jednocześnie elastyczne. Ze względu na dużą giętkość, w średniowieczu z drewna cisu wykonywane były łuki.
