Mokradła mają różne definicje, ale ważną ich cechą jest rola w retencjonowaniu wody. To naturalne systemy gromadzące wodę, która magazynowana jest w okresach wilgotnych, by potem z powrotem mogła zostać powoli uwolniona do środowiska, gdy przyjdzie susza. Zmniejszają ryzyko powodzi i chronią nabrzeża. Są też olbrzymimi magazynami CO².

Mokradła odgrywają ważną rolę w kształtowaniu różnorodności biologicznej. Są środowiskiem życia wielu gatunków roślin i zwierząt. W tym tych bardzo rzadkich, znajdujących się na „czerwonych" listach np. fiołek torfowy, wątlik błotny czy batalion, kulik wielki oraz bąk. Nie spotkacie ich nigdzie indziej.

Od wielu lat w lasach leśnicy budują urządzenia hydrotechniczne spiętrzające wodę tzw. zastawki oraz zbiorniki. Odtwarzane są stawy i mokradła, powstają przepusty i oczka wodne. Istotą małej retencji jest spowalnianie odpływu wody z terenów leśnych. Co do zasady mała retencja nie zakłada budowy dużych obiektów hydrotechnicznych, w postaci tam czy też dużych zbiorników wodnych. Koncentruje się na spowalnianiu odpływu wody, naśladując przy tym przyrodę.

Stąd w ramach projektu „Mokradła” dofinansowanego z Funduszy Norweskich i EOG, leśnicy z 16 Nadleśnictw wybudują lub wyremontują 127 obiektów, które pozwolą zatrzymać wodę, by wzbogacała nasz region.

Torf torfowi nierówny

Przyroda potrafi tworzyć niesamowite sieci powiązań pomiędzy tym, co ożywione i nieożywione. W efekcie daje to unikatowy system naczyń połączonych. Tak jak w przypadku mokradeł, którego jednym z rodzajów są torfowiska.

Woda jest kluczowym elementem w procesie powstawania torfowisk. Jednak równie ważny jest odpowiedni teren i roślinność. Właściwa ich kombinacja pozwala na wytworzenie się środowiska, w którym martwe szczątki roślin szybciej nagromadzają się, niż rozkładają. W efekcie powstają złoża torfu.

Inaczej mówiąc, torf to skała powstała poprzez nawarstwienie się obumarłej roślinności, w różnym stopniu rozkładu. Zalanie wodą powoduje braki tlenu i zahamowanie procesów rozkładu. Grubość warstwy torfu może wahać się od kilkudziesięciu centymetrów do kilku metrów.

Zabagnienie torfowisk pozwala na zahamowanie wzrostu drzew i zachowanie otwartej przestrzeni. Wysychające torfowisko murszeje i zmienia się w las.

Możemy wyróżnić torfowiska niskie, wysokie i przejściowe.

Torfowiska niskie to obszary zasilane żyznymi wodami powierzchniowymi lub podziemnymi. Może to być zarastające jezioro, rozlewisko rzeki lub strumienia. Taflę wody pokrywa coraz grubsza warstwa roślinności, której szczątki odkładają się na dnie w postaci torfu.

Z kolei torfowiska wysokie uzależnione są od opadów. Ukształtowanie terenu utrudnia lub uniemożliwia odpływ wody deszczowej, która jednak jest raczej uboga w składniki odżywcze. Te torfowiska funkcjonują głównie dzięki niezwykłym właściwościom mchów torfowców.

Torfowiska przejściowe to sytuacja pośrednia pomiędzy tymi dwoma typami.